فصل ۵: تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی

فصل ۵: تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی

ماده ۱-۵- اهداف

اهداف این فصل عبارتند از حفاظت از حیات یا بهداشت انسان، حیوان یا گیاه در سرزمین طرف ها از طریق:

الف) تلاش برای حل مسائل مرتبط با تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی؛

ب) تقویت همکاری بین طرف ها و مراجع صلاحیت دار آنها از جمله در زمینۀ تدوین و اجرای تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی؛ و

پ) تسهیل تبادل اطلاعات مرتبط با تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی و ارتقای دانش و درک نظام قانونی هر طرف.

ماده ۲-۵- تعاریف[۲۹]

۱- ازنظر این فصل:

الف) «تدبیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی» به معنی هر تدبیر متخذه برای موارد زیر است:

(۱) حفاظت از حیات یا بهداشت حیوان یا گیاه در سرزمین هر طرف در مقابل خطرات ناشی از ورود، استقرار یا شیوع آفات، بیماری ها، یا (موجودات زنده) حامل بیماری یا عامل بیماری؛

(۲) حفاظت از حیات یا بهداشت انسان یا حیوان در سرزمین هر طرف در مقابل خطرات ناشی از افزودنی ها، آلاینده ها، سموم، یا موجودات زنده مسبب بیماری در مواد غذایی، نوشیدنی ها یا خوراک دام؛

(۳) حفاظت از حیات یا بهداشت انسان در سرزمین هر طرف در مقابل خطرات ناشی از بیماری های منتقل شونده توسط حیوانات، گیاهان یا محصولات مربوط به آنها یا در مقابل خطرات ناشی از ورود، استقرار یا شیوع آفات؛

(۴) جلوگیری یا تحدید سایر خسارت های ناشی از ورود، ایجاد یا شیوع آفات در سرزمین هر طرف.

تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی شامل تمام قوانین، احکام، مقررات، الزامات و رویه ها از جمله معیارهای محصول نهایی؛ فرآیندها و روش های تولید؛ رویه های آزمایش، بازرسی، گواهی و تصویب؛ ترتیبات قرنطینه ای از جمله الزامات مربوط در زمینه حمل ونقل حیوانات یا گیاهان یا الزامات مربوط به مواد لازم برای بقای آنها حین حمل ونقل؛ مقررات راجع به روش های آماری، رویه های نمونه برداری و روش های ارزیابی خطر مربوط؛ و الزامات مربوط به بسته بندی و برچسب زنی که به طور مستقیم به سلامت غذایی مربوط می شود؛

ب) «ناحیه عاری از آفت یا بیماری» به معنی ناحیه ای اعم از تمام یا بخشی از هر طرف یا تمام یا بخش هایی از چند طرف است که مراجع صلاحیتدار آن را مشخص می کنند و در آن آفت یا بیماری خاصی وجود ندارد.

ناحیه عاری از آفت یا بیماری ممکن است محیط، محاط یا مجاور یک ناحیه - اعم از ناحیه ای واقع در بخشی از یک طرف یا در منطقه جغرافیایی شامل بخش ها یا تمامی دو طرف - باشد که مشخص شده باشد که در آن آفت یا بیماری خاصی وجود دارد اما تحت تدابیر واپایش (کنترل)ی منطقه ای مانند ایجاد مناطق حفاظتی، نظارتی و حائل قرار دارد که آفت و بیماری مورد نظر در آنجا مهار یا ریشه کن خواهد شد؛

پ) «ناحیه با شیوع کم آفت یا بیماری» به معنی ناحیه ای اعم از تمام یا بخشی از یک طرف یا تمام یا بخش هایی از دو طرف است که مراجع صلاحیتدار آن را مشخص می کنند و در آن آفت یا بیماری خاصی در سطحی محدود وجود دارد و در آنجا تدابیر مؤثری جهت نظارت، واپایش (کنترل) یا ریشه کنی اعمال می گردد؛

ت) «مقررات بهداشتی و بهداشت گیاهی» به معنی تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی مانند قوانین، احکام یا مقررات است که به طور عمومی قابل اعمال است.

۲- تعاریف مرتبط تدوین شده توسط سازمان های بین المللی: کمیسیون تنظیم مجموعه قوانین تغذیه (کدکس)، سازمان جهانی بهداشت دام (که از این پس اٌ آی ای خوانده می شود) و سازمان های منطقه ای و بین المللی که در چهارچوب معاهده (کنوانسیون) بین المللی حفظ نباتات (که از این پس «معاهده (کنوانسیون)» خوانده می شود) فعالیت می کنند، در اجرای این فصل با اعمال اصلاحات لازم به کار خواهند رفت.

۳- « معیارها/ ضوابط (استانداردها)، دستورالعمل ها و توصیه های بین المللی» به شرح زیر است:

الف) درخصوص سلامت غذایی، معیارها/ ضوابط (استانداردها)، دستورالعمل ها و توصیه های تعیین شده توسط کمیسیون تنظیم مجموعه قوانین تغذیه (کدکس) درباره افزودنی های خوراکی، بقایای داروهای دامپزشکی و آفت کش ها، آلاینده ها، روش های تجزیه و نمونه برداری و قوانین و دستورالعمل های مربوط به روش بهداشتی؛

ب) درخصوص بهداشت حیوانات و بیماری های حیوانی قابل انتقال به انسان، معیارها/ ضوابط (استاندارد)ها، دستورالعمل ها و توصیه های تدوین شده تحت نظارت سازمان جهانی بهداشت دام؛

پ) در خصوص بهداشت گیاهی، معیار (استاندارد)ها، دستورالعمل ها و توصیه های بین المللی تدوین شده تحت نظارت دبیرخانه معاهده (کنوانسیون) با همکاری سازمان های منطقه ای فعال در چهارچوب معاهده (کنوانسیون)؛ و

ت) درخصوص مواردی که تحت شمول سازمان های فوق قرار نمی گیرد، معیار (استاندارد)ها، دستورالعمل ها و توصیه های مناسب اعلامی سایر سازمان های بین المللی ذی ربط که برای مشارکت تمامی طرف ها مفتوح هستند.

۴- «ارزیابی خطر» به معنی ارزیابی احتمال ورود، استقرار یا شیوع آفت یا بیماری در سرزمین طرف واردکننده وفق تدابیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی قابل اعمال و ارزیابی عواقب بالقوه زیست شناختی و اقتصادی همراه با آن، یا ارزیابی اثرات منفی بالقوه ناشی از وجود افزودنی ها، آلاینده ها، سموم یا موجودات زنده مسبب بیماری در مواد غذایی، نوشیدنی ها یا خوراک دام بر بهداشت انسان یا حیوان است.

۵- «سطح مناسب حفاظت بهداشتی یا بهداشت گیاهی» به معنی سطحی از حفاظت است که توسط طرف اتخاذکنندۀ تدبیر بهداشتی یا بهداشت گیاهی برای حفاظت از حیات یا بهداشت انسان، حیوان یا گیاه در سرزمین خود مناسب تلقی می شود. طرف ها این مفهوم را «سطح قابل پذیرش خطر» نیز می خوانند.

ماده ۳-۵- حیطه شمول

این فصل تدابیر بهداشتی و بهداشت گیاهی طرف ها را که ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تجارت میان آنها تأثیر بگذارد، دربرخواهد گرفت.

جهت مشاهده کامل فصل پنجم می توانید متن کامل موافقت نامه تجارت آزادبین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا ( مصوبه مجلس ) را از اینجا دانلود کنید